Zelfaanvaarding
Wat roept dit woord bij je op? Als ik eerlijk ben, had ik er een beetje aversie tegen. Het was een woord dat niet zo bij me paste en weerstand opriep. Het klonk voor mij als zo’n eigentijds woord, een trend… en bovendien was het toch onhaalbaar voor mij.
Inmiddels ben ik hierover van mening veranderd. Niet van de één op andere dag, maar door de jaren heen eigenlijk. Ik las ergens: “Aanvaarden is een werkwoord. Jezelf aanvaarden zoals je bent is dus een proces wat voortdurend doorgaat”.
En ja, dat klopt eigenlijk wel als ik naar mijn leven kijk. Door de therapie die ik heb gehad (en nog heb, als verplicht studie onderdeel) ben ik steeds meer gaan ervaren wat het belang en het effect van zelfaanvaarding is.
Wat is zelfaanvaarding eigenlijk?
Zelfaanvaarding heeft alles te maken met je eigenwaarde. Het is jezelf aanvaarden zoals je bent, met al je mogelijk- en onmogelijkheden. Zoals je nu bent, niet zoals je graag wilt zijn. Zelfaanvaarding is tevreden zijn met jezelf, blij zijn met jezelf. Het wil zeggen dat je zowel je positieve als je negatieve kanten kan accepteren.
Dat je weet wat je kwaliteiten zijn, maar ook je valkuilen en daar oké mee bent. Dat je je kwetsbare kanten en je verwondingen kent en deze kunt zien als onderdeel van jou en niet als iets wat zo snel mogelijk moet verdwijnen. Dat je zelfs de lastige situatie waarin je verkeerd of in beland bent, kunt aanvaarden.
Het wil zeggen dat je aanvaard wat er in je lijf, je hoofd, je leven is. Dat je jezelf toestemming geeft om te zeggen: “Dit is mijn realiteit, ik zit midden in een levensstorm, ik zit in een moeilijke periode, ik ben aan het rouwen, ik ben overspannen, ik voel mijn kwetsbaarheid. Het mag er zijn, het heeft bestaansrecht”.
Zelfaanvaarding is iets anders dan de situatie zo zien dat de moed verdwijnt om nog iets aan je situatie te doen of om aan jezelf te werken.
Ik merk namelijk dat het woord acceptatie vaak verwarring oproept, waarbij de volgende uitspraken naar boven komen:
‘Als ik mijn situatie aanvaard, dan zeg ik daarmee dat het oké is dat het zo blijft. Dan is er geen hoop meer op herstel, op heling, op verbetering van mijn situatie’.
‘Ik weiger om mijn situatie te accepteren, want als ik dat doe, dan kan ik niet meer vooruit’.
‘Er is mij zoveel onrecht aangedaan, hoe kan ik dat aanvaarden?’
Aanvaarding is iets anders dan berusting in je lot, je leven. Het is iets anders dan opgeven.
Het woord acceptatie wordt vaak verward met ‘passief zijn’ en ‘bij de pakken neer gaan zitten’.
Aanvaarding gaat over het erkennen van je werkelijkheid, erkennen van het tegenstrijdige in jou, erkennen dat er pijn en verdriet in je leven is.
Erkennen is een onmisbare stap in het proces naar heling. Ik heb dit zelf ervaren en ervaar het in gesprekken in mijn praktijk. Zodra de ander begint met zichzelf aanvaarden met alles wat er is, gebeurt er iets in de persoonlijke groei. Er ontstaat ruimte om zonder oordeel naar jezelf te kijken, om te zijn met dat wat er is, waardoor heling en verbinding ontstaat. En daarmee komt de groei en de bloei.
Door gebrek aan zelfaanvaarding ontwikkel je negatieve gevoelens en gedachten over jezelf. Je bent van binnen in conflict, in strijd met jezelf. Er blijven delen van jezelf die je niet kunt aanvaarden en die je het liefst wegstopt of camoufleert.
Hoe herkenbaar is het om jezelf te veroordelen als je in een situatie bent beland waarvan je vind dat je daar niet in had moeten komen? Hoe herkenbaar is het om jezelf voor je kop te slaan en verwijten te maken?
Of als je je onzeker voelt en opziet tegen iets wat je van plan bent om te doen, hoe makkelijk is het dan om jezelf toe te spreken en het belachelijk te vinden dat je er zo tegenop ziet? Om jezelf uit te lachen? Om hard en meedogenloos voor jezelf te zijn in plaats van met mildheid en genade naar jezelf te kijken?
Hoe herkenbaar is het om na het maken van fouten jezelf eindeloos verwijten te maken, te piekeren, slapeloze nachten te hebben, in plaats van te kijken naar wat je van deze ervaring kunt leren? En hoe moeilijk is het om jezelf voor te houden dat falen menselijk is?
Zoals ik eerder zei: ik geloof dat zelfaanvaarding een proces is. En ik geloof dat het een proces is waarin we kunnen groeien door, onder andere, met Gods ogen naar onszelf te kijken. Niet om daardoor afhankelijk of passief te worden, maar om van Gods perfecte voorbeeld van genade en mildheid te leren.
Tenminste, als je God ziet als Iemand Die vol genade en liefde naar jou kijkt. Als je ervaart dat je dat moeilijk vind, dat heb je daar wellicht nog iets te doen. Want ook op dat gebied kunnen er zoveel overtuigingen en een ontwikkeld, niet evenwichtig, Godsbeeld jou belemmeren. Ik weet dit uit eigen ervaring en ik weet dat ook hierin Gods genade kan doorbreken.
Zelfaanvaarding begint door een eerlijk beeld over jezelf te hebben. Je hoeft niet méér te zijn dan wie je bent. Jouw zelfwaardering groeit niet door de diploma’s die je hebt behaald of je intelligentie niveau.
Zelfaanvaarding is jezelf aanvaarden als mens en niet de positie van een ‘halfgod’ na te streven. Falen is niet fijn, maar wel menselijk. Je geduld verliezen, daar kun je spijt van hebben en van leren voor een volgende keer.
Zelfwaardering groeit door te geloven dat er niet van je gehouden wordt om wat je doet of presteert, maar gewoon om wie je bent. Door te aanvaarden dat je waardevolle eigenschappen hebt, maar ook kwetsbare kanten en valkuilen. Door in de eerste plaats van jezelf te houden.
Heb de ander lief, zoals je je zelf liefhebt..
Reactie plaatsen
Reacties